O pożar nie trudno, czyli trudnopalne płyty wiórowe i sklejki na straży.

Są w życiu sytuacje, których nie sposób przewidzieć i uniknąć. Istnieją jednak zagrożenia, którym można zapobiec. Jedną z najgroźniejszych sił natury jest bezsprzecznie ogień. Warto wiedzieć, że dzięki właściwemu doborowi materiałów budowlanych — możemy ograniczyć działanie płomieni.

Uwaga, pali się!

Jak pokazały niedawne wydarzenia w Paryżu, nawet zabytek światowej klasy może paść ofiarą przypadkowego zaprószenia ognia. Katedrę Notre-Dame budowano ponad 180 lat. Od początku budowy minęło blisko millenium, gdy jej dach stanął w płomieniach i doszczętnie spłonął na oczach całego świata. Wystarczyło kilka godzin, by pożar strawił dach oraz jedną z wież, pomimo trwającej cały czas zmasowanej akcji ratunkowej.

Dlaczego? Trzy podstawowe składowe ognia to paliwo, tlen i temperatura — kluczowe w kwestii rozpalania, jak i gaszenia. Dlatego warto wiedzieć, jak dużo energii dany materiał doda do ognia w obliczu potencjalnego pożaru. W tym celu należy zwrócić uwagę na klasyfikacje ogniową i postawić na bezpieczne materiały, takie jak np. trudnopalne sklejki i płyty. Poznajmy je bliżej.

Bezpieczny wybór

Oprócz funkcjonalności i estetyki projektu, priorytetami w budownictwie powinny być zawsze trwałość i bezpieczeństwo. Jedno z drugim łączy w sobie drewno oraz materiały drewnopochodne. Zastosowanie trudnopalnych materiałów pochodzenia drzewnego znacząco zwiększa bezpieczeństwo i skutecznie ogranicza ryzyko rozprzestrzenienia się pożaru.

Zamiana standardowych materiałów na wyżej wymienione, pozwala odczuwalnie ograniczyć użycie drogich i niezwykle ciężkich produktów niepalnych (stal lub gips). Co więcej, drewno w aspekcie pożarowym bywa bezpieczniejsze od stali — wolniej poddaje się wysokiej temperaturze, a drewniana konstrukcja jest dłużej stateczna i nośna. Trudnopalne sklejki i płyty wiórowe charakteryzują się bardzo ograniczonym udziałem w pożarze i znikomą emisją dymu. Innymi słowy, dzielnie opierają się niszczycielskiemu działaniu płomieni.

„Najtrudniej zapala się drewno i materiały o dużej gęstości np. dąb, buk oraz sklejka. Sklejka, która zazwyczaj jest klejona z krzyżujących się warstw drewna liściastego lub iglastego, jest w tym aspekcie najbardziej wytrzymała. Stopień zapalności drewna można dodatkowo zmniejszyć poprzez zabezpieczenie środkami ogniochronnymi. Trudnopalne sklejki i płyty wiórowe oznaczane są skrótem FR (fire retardant) lecz przy wyborze poszczególnych materiałów najlepiej kierować się klasyfikacją ogniową.” — tłumaczy Rafał Pluta, ekspert od płyt w JAF Polska

Klasyfikacja ogniowa

Prawo budowlane nakazuje stosowanie w budownictwie materiałów, które przede wszystkim nie przyczyniają się do rozwoju pożaru. Jest to szczególnie istotne w budynkach użyteczności publicznej i miejscach, gdzie jednocześnie przebywa ponad 50 osób. Jak wiadomo, materiał materiałowi nie równy. Powstała więc ogólna klasyfikacja ogniowa, stanowiąca rzetelny wyznacznik.

Norma PN-EN 13501-1+A1 podaje zasady klasyfikacji wspólne dla krajów Unii Europejskiej w zakresie reakcji na ogień dla wszystkich wyrobów budowlanych, łącznie z wyrobami wbudowanymi w elementy budowlane. Klasa ta jest kombinacją 3 oznaczeń: klasy podstawowej i dwóch uzupełniających.

Wyróżnia się 7 podstawowych klas: A1, A2 ,B ,C ,D ,E ,F. Najbezpieczniejsze są produkty oznaczone klasą A1 (beton, stal, wełna skalna i szklana), następnie A2 i B (płyta g-k, wełna mineralna o dużej gęstości, PVC). Wyroby znajdujące się w klasach C-D-E oraz F mogą doprowadzać do rozgorzenia, czyli gwałtownego wybuchowego rozprzestrzeniania się ognia, a ich stosowanie powinno być ograniczone.

Klasy uzupełniające oznaczane są literami: s i d.

Symbol „s” oznacza dym (po angielsku smoke). To ważny aspekt, gdyż dym jest bezpośrednią przyczyną śmierci 2/3 wszystkich ofiar pożarów. Wyroby wytwarzające intensywny dym oznaczone są s2 lub s3.

Natomiast oznaczenie „d” (po angielsku droplets) uwzględnia występowanie płonących kropli i odpadów. Ich powstawanie może prowadzić do rozprzestrzeniania się pożaru i znacząco zwiększa ryzyko poparzenia skóry. Unikajmy więc materiałów oznaczonych d2.

„Trudnopalne sklejki i płyty mogą pochwalić się klasą B-s1, d0 — co klasyfikuje je jako materiał bezpieczny i trudnopalny, który wytwarza bardzo mało dymu oraz nie wytwarza płonących kropli. Klasa B-s1, d0 popularnie nazywana jest atestem na sufity i ściany. W praktyce oznacza to, iż każda z warstw (łuszczek) przed sklejeniem została wykąpana w specjalnym preparacie. Przy ateście na podłogi (Bfl-s1, d0) w większości wystarcza impregnacja powierzchniowa. Na skali A-F (od materiałów niepalnych do łatwopalnych) trudnopalne sklejki i płyty plasują się w ścisłej czołówce.” — tłumaczy Grzegorz Skarżyński, ekspert od sklejek w JAF Polska

Jeden materiał, multum zastosowań

Trudno wyobrazić sobie współczesne budownictwo bez użycia sklejek i płyt trudnopalnych. Spotykamy je w szkołach, hotelach, stadionach, teatrach, szpitalach, centrach handlowych oraz lotniskach na całym świecie. Trudnopalne sklejki i płyty są również materiałem cenionym i chętnie wykorzystywanym w transporcie.

Przykłady stosowania:

• Drogi ewakuacyjne
• Wewnętrzne okładziny ścian, sufitów i ścianek działowych
• Nośne poszycie dachów i ścian
• Obudowa szachtów instalacyjnych
• Rdzenie drzwi wymagających klasy palności
• Ramy okienne
• Palety dla przemysłu chemicznego
• Wojskowe skrzynie i kontenery

Trudnopalne materiały z drewna cały czas znajdują nowe zastosowania. Spotykamy je także w innych branżach, m.in. jako surowiec do produkcji mebli, kompozytów podłogowych lub infrastruktury wystawowej. Sklejka i płyty to popularny materiał w transporcie szynowym, który regulowany jest przez inną normę i charakteryzuje się własnymi wymogami.